Południowo-wschodnia Turcja: Tama Atatürka, Göbekli Tepe i Urfa – Podróż przez Millennia

Południowo-wschodnia Turcja to prawdziwa skarbnica historii, gdzie współczesne cuda inżynierii sąsiadują z najstarszymi świątyniami ludzkości i biblijnymi legendami. Warto wykupić zorganizowaną wycieczkę (około 80 lirów) z Urfy, która pozwoli komfortowo zwiedzić te rozproszone atrakcje.

1. Tama Atatürka – Współczesny Cud Inżynierii

Göbekli Tepe
Göbekli Tepe – najstarsza znana świątynia świata

Gigantyczna tama Atatürka na Eufracie to jeden z największych projektów hydrotechnicznych w Turcji:

  • Koszt budowy: 1,25 miliarda dolarów
  • Wymiary: 1819 m długości, 169 m wysokości
  • Utworzone jezioro: 817 km² (piąte co do wielkości sztuczne jezioro świata)
  • Moc elektrowni: 2400 MW (zaspokaja ok. 10% potrzeb energetycznych Turcji)

Ciekawostka: Podczas budowy w latach 1983-1990 przesiedlono około 50 tysięcy ludzi, a pod wodą znalazły się liczne stanowiska archeologiczne, w tym część starożytnego miasta Samosata – stolicy królestwa Kommagene.

2. Göbekli Tepe – Najstarsza Świątynia Świata

Odkryte w 1994 roku Göbekli Tepe zrewolucjonizowało nasze rozumienie prehistorii. Ten kompleks świątynny pochodzi z 9600 roku p.n.e. – jest o 6000 lat starszy niż Stonehenge i o 7000 lat starszy niż piramidy w Egipcie!

Dlaczego to takie ważne?

  • Dowodzi, że najpierw budowano świątynie, a dopiero potem zakładano osady
  • Kamienne filary ważą do 20 ton i są pokryte reliefami zwierząt
  • Zmienia teorię o ewolucji cywilizacji

Uwaga praktyczna: Choć stanowisko jest wciąż aktywnie badane (tylko 5% zostało odkopane), a widoki mogą ograniczać rusztowania, to wizyta tu to podróż do samego zarania cywilizacji.

Urfa
Urfa

3. Şanlıurfa – Miasto Proroków

Şanlıurfa (dawniej Edessa), zwana też „Urfa”, to święte miasto trzech religii:

  • Dla muzułmanów – miejsce narodzin proroka Abrahama (Ibrahima)
  • Dla chrześcijan – jedno z pierwszych miast nawróconych na chrześcijaństwo
  • Dla żydów – związane z biblijnym patriarchą
Park Dergah i Grota Abrahama

Sercem miasta jest piękny park Dergah z dwoma świętymi stawami pełnymi karpi. Według legendy:

Kiedy król Nimrod kazał spalić Abrahama za niszczenie pogańskich bożków, Bóg zamienił ogień w jezioro, a żarzące się węgle w ryby. Abraham zaś schronił się w grocie, gdzie dziś znajduje się miejsce kultu.

Do groty wchodzi się boso, pochylając głowę w symbolicznym geście pokory. W pobliżu znajduje się piękny meczet z XII wieku.

Zamek Urfa i Panorama Miasta

Na wzgórzu dominującym nad miastem znajdują się ruiny zamku z imponującymi kolumnami. Z murów roztacza się zapierająca dech w piersiach panorama miasta i okolic.

Smak lokalny: Koniecznie spróbuj „Urfa kebabı” – ostrzejszej wersji tradycyjnego kebabu oraz „şıllık” – lokalnego deseru z ciasta filo i syropu.