Kashan: Perła perskiej architektury i oaza na skraju pustyni
Położone pomiędzy Teheranem a Isfahanem Kashan to prawdziwa skarbnica perskiej kultury. To jedno z najstarszych miast Iranu, którego historia sięga czasów neolitu (wykopaliska potwierdzają istnienie osady sprzed 7000 lat). Dziś Kashan zachwyca doskonale zachowanymi domami kupieckimi z XIX wieku, uważanymi za najpiękniejsze przykłady perskiej architektury mieszkalnej.
Zabytkowe domy kupieckie – perły perskiej architektury
Kashan słynie z przepięknych rezydencji kupieckich z XIX wieku, które warto poświęcić cały dzień na zwiedzanie. Trzy najsłynniejsze to:
- Dom Boroujerdi – zbudowany w 1857 roku dla zamożnego kupca dywanów, słynie z imponującej kopuły zdobionej malowidłami i stiukami
- Dom Tabatabai (150 000 IRR) – uważany za arcydzieło perskiej architektury, z genialnym systemem wentylacji i oświetlenia
- Dom Abbasian – największy kompleks, składający się z kilku połączonych budynków
Warto wiedzieć, że te domy to nie tylko architektura, ale świadectwo dawnego stylu życia. Bogaci kupcy budowali je z czterech części: biruni (część oficjalna), andaruni (część prywatna), pomieszczenia dla służby i pięknych ogrodów z basenami. Ciekawostka: charakterystyczne wiatrołapy (badgiry) na dachach to starożytny system klimatyzacji!
Bazar i tradycyjna herbaciarnia
Wieczór w Kashan warto spędzić na tradycyjnym bazarze, który jest jednym z najlepiej zachowanych w Iranie. Jego sklepienie zdobią przepiękne mozaiki, a w wąskich przejściach można znaleźć:
- Warsztaty produkcji wody różanej (Kashan słynie z upraw róż)
- Sklepy z miedzianymi naczyniami
- Stragany z tradycyjnymi słodyczami
- Małe meczety i szkoły koraniczne
Po zwiedzaniu koniecznie odwiedźcie Hammam-e-Khan – dawną łaźnię przerobioną na herbaciarnię. Leżąc na miękkich poduszkach, spróbujcie lokalnego przysmaku – dizi (gulasz w glinianym garnku) i zapalcie sziszę z aromatycznym tytoniem.
Okolice Kashan: W krainie oaz i starożytnych wiosek
Drugi dzień warto poświęcić na wycieczkę po okolicach. W Iranie taksówki są niezwykle tanie (benzyna kosztuje ok. 0,40 zł/litr), więc za 20-30 euro można wynająć samochód z anglojęzycznym kierowcą-przewodnikiem na cały dzień.
Najciekawsze miejsca w okolicy:
- Ogród Fin (Bagh-e Fin) (200 000 IRR) – wpisany na listę UNESCO przykład perskiego ogrodu z systemem wodnym z czasów Sasanidów. To właśnie tu w 1852 roku zamordowano reformatorskiego premiera Amira Kabira.
- Abyaneh (50 000 IRR) – „czerwona wioska” z domami z gliny i czerwonej cegły, gdzie kobiety wciąż noszą tradycyjne kwieciste chusty. Wioska ma 2000 lat i zachowała unikalny dialekt.
- Świątynia ognia Chak Chak – najważniejsze sanktuarium zoroastriańskie w Iranie, gdzie według legendy krople wody (chak chak) spadają ze skały, by upamiętnić ucieczkę perskiej księżniczki przed Arabami.
- Zamek Niasar – malownicze ruiny na szczycie wzgórza, skąd rozciąga się piękny widok na okolicę.
Podczas wycieczki warto zatrzymać się na obiad w lokalnej restauracji i spróbować specjalności regionu – kashki bademjan (bakłażany z jogurtem i miętem) lub gondi (klopsiki z ciecierzycy).
Praktyczne wskazówki:
- Najlepszy czas na zwiedzanie: marzec-maj i wrzesień-listopad (latem temperatury przekraczają 40°C)
- W domach kupieckich szukajcie tabliczek z QR kodami – często kryją ciekawe informacje
- Na bazarze warto kupić wodę różaną – specjalność Kashan
- Nocleg: tradycyjne guesthouse w starym domu kupieckim to niezapomniane przeżycie
Kashan to miejsce, gdzie czas się zatrzymał. Spacerując po starych domach i wąskich uliczkach bazaru, można poczuć prawdziwego ducha dawnej Persji.
Dodaj komentarz